Ayşe Bibi Türbesi

Ayşe Bibi Türbesi

Taraz kasabasına 18 kilometre uzaklıktaki Jambıl bölgesiyle aynı adı taşıyan köyde bulunan Ayşe Bibi Türbesi, 11. veya 12. yüzyılda inşa edilmiş olup, Kazakistan'ın en önemli mimari eserlerinden biridir.

Efsaneye göre, türbe, Ahmed Yesevi’nin müridi Zengi Baba olarak bilinen Sufi şairi Hakim Ata’nın kızı, güzel nişanlısı Ayşe Bibi için Karahanlı Hanedanı'ndan bir hükümdar olan Kara Han tarafından yaptırılmıştır.

Kara Han ve Ayşe, 16 yaşındayken birbirlerine aşık olurlar. Babası evlenmelerine izin vermez ve Ayşe evden kaçar.

Babası Ayşe’nin arkasından “Altı nehir geçeceksin, ama yedinciyi geçmeyeceksin,” der. Ayşe altı nehir geçer ancak babasının sözlerini hatırlayarak yedincide durur.

O anda, taşın altından bir yılan çıkarak Ayşe’yi ısırır ve orada ölür. Kara Han sevgilisinin cansız bedeninin yerde yattığını görür. Yıkılan Kara Han, adının sonsuza dek hatırlanması için mimarlarına aynı noktaya bir türbe inşa etmelerini emreder.

Emirlerine göre bu inşaatta sadece en iyi malzemeler kullanılır ve en iyi mimarlar görevlendirilir.

Ayşe Bibi anıtı aşkın ebedi nitelikleri ile ilişkilendirildiği için, çiftlerin ve yeni evlilerin buraya birlikte fotoğraf çektirmek için gelmesi popüler bir gelenektir. Bu nedenle, düğün gününde “ebedi gelin” türbesini ziyaret edenlerin uzun süre birlikte yaşayacakları ve mutlu olacakları düşünülmektedir.

Türbenin görünüşü mirasıyla uyuşmaktadır: ince dantelleri andıran tel işlemeleriyle aydınlık ve simetriktir. Duvarları 80 cm kalınlığındadır ve dış cephesinde, belirli bir stilde yapılmış kaligrafi ve 60 farklı geometrik çiçek desenli oyma terakota çinilerle dekore edilmiştir.

Kare yapı şeklindeki türbe girişi, ortadaki mezar taşı ile doğudandır.

1960 yılında ziyaretçilerin mozaiğe dokunmasını önlemek için koruyucu bir cam kubbe inşa edilmiştir. 2002 yılında mimar Nishan Rameto tarafından restore edilmiş ve çevresine bir park yapılmıştır.